Goud geld

Wat ik in het vorige verslag niet verteld had, is dat de Turkmeense vrouwen uitblinken in kleurrijke traditionele klederdracht en hier en daar een enkele gouden tand. Hun Oezbeekse tegenhangers blijven wat betreft kleurrijke kleding ietsje achter, maar outshinen de Turkmeense dames letterlijk en figuurlijk op het gebied van gouden tanden. Op een zonnige dag, en die hebben we gelukkig veel, kan een lachende Oezbeekse marktverkoopster je plotseling verblinden met haar brede glimlach, want deze traditie van blingbling in je bakkes is niet alleen voorbehouden aan de allerrijksten van de maatschappij. Het is blijkbaar een manier om te laten zien dat je iets te besteden hebt en dat doen ze hier dus niet met fancy merkkleding, dure auto’s of een grote villa.

Uiteraard wilden wij hiervan graag wat bewijslast in de vorm van fotomateriaal naar Nederland sturen, dus toen wij als enigen in een lokaal eettentje in oude vestingstad Khiva zaten samen met een groep oudere mannen en vrouwen zagen wij onze kans schoon om contact te maken en te vragen of we een foto van ze mochten maken. We hadden echter nooit voorzien dat ze zo graag op de foto wilden dat terwijl ik nog een foto van de groep mannen aan het maken was, de vrouwen zich al om Marcella verzamelden om met haar op de foto te gaan. Na een hilarische fotoshoot van enkele minuten waren we een mooie ervaring rijker en stonden er ook een aantal glimmende gebitjes op de gevoelige plaat vastgelegd. Deze wens om met ons op de foto te gaan bleek net als in Iran geen uitzondering en na een pauze van 5 dagen in Turkmenistan hadden we hier onze celebrity status weer enigszins terug. Het was daarentegen niet zo extreem als in Iran dat iedereen met ons wilde praten en ons welkom heette, maar met name Marcella werd regelmatig gevraagd voor een fotootje met de lokale bevolking. Zo ook in Samarkand in het Gur-e-Amir, het mausoleum van de grote Oezbeekse veroveraar Timur. Nietsvermoedend stond Marcella daar foto’s te maken van het indrukwekkende dak (in overvloed versierd met, jawel goud) toen ineens iemand een arm om haar heen sloeg en haar stevig tegen zich aan drukte. Ze schrok ervan en schrok nog een keer toen ze zag dat het niet haar bebaarde partner was, maar een oudere vrouw die haar even had geclaimd voor een fotomomentje! Ze zijn hier in Oezbekistan iets minder beleefd en terughoudend als in Iran en dat is ergens ook wel heel erg grappig. Het leidde in dit geval wederom tot een minutenlange fotoshoot, waarna Marcella en ik enigszins beduusd, maar met een glimlach op ons gezicht achterbleven. Enkele minuten later kwam de vrouw met een kleurrijke doek in haar hand, in haar eentje terug het mausoleum in gehaast. Onafhankelijk van elkaar dachten wij hetzelfde: namelijk dat Marcella daar een hoofddoek op zou moeten en de vrouw die kwam brengen. De vrouw kwam naar ons toe gelopen en wij wachtten af tot ze hem bij Marcella op zou doen. Maar ze liep Marcella voorbij.. Net zo gedecideerd als ze haar arm om Marcella sloeg, trok ze nu de doek achter mijn rug langs strak om mijn middel en knoopte hem vast. Ze keek naar de omgeknoopte doek, gaf een goedkeurend knikje en vertrok weer zonder iets gezegd te hebben en wij bleven wederom volledig verbaasd achter.

Tussen het bezoek aan Khiva en Samarkand waren we in de derde van de drie historische steden van Oezbekistan, Bukhara. Buiten het bezoeken van de vele prachtige medressas, moskeeën en andere bezienswaardigheden, stond er in Bukhara nog een andere belangrijke taak op ons lijstje. We moesten hier namelijk weer tanken en in een land waar alle auto’s op butaan, propaan, lpg of heel soms benzine rijden, is het vinden van diesel een behoorlijke uitdaging. Bij Khiva hadden we de tank nog vol gegooid, maar om het te redden tot aan de hoofdstad Tashkent (waar het verkrijgen van diesel een minder groot probleem scheen te zijn) moesten we hier ook nog een keer tanken. We hadden bij ons hotel meteen gevraagd of zij een tankstation met diesel wisten te vinden, maar het enige wat zij konden regelen was een ‘mannetje’ dat 50L diesel kon komen afleveren bij het hotel. Met de verhalen die we hadden gelezen over vervuilde diesel van de zwarte markt in Oezbekistan, was dat voor ons de laatste optie. We besloten eerst zelf maar eens op onderzoek uit te gaan. We reden tankstation na tankstation af via onze navigatie, maar na een uur rijden hadden we nog geen tankstation met diesel gevonden. Wel regelmatig eentje die het op zijn borden had staan, maar navraag leerde telkens dat er geen “diztoplivo” was. We kregen onderweg nog wel de schrik van ons leven toen in de auto voor ons ineens het portier open vloog en er een passagier tussen de deur en de auto bungelde! Het bleek echter om een gecoördineerde actie van de betreffende passagier te gaan, want er moest even gerocheld worden.. Ik weet niet of het door de gouden tanden komt, maar dat rochelen is hier echt een ding. Regelmatig vliegt er een groene klodder richting de grond en meer dan eens hebben we gezien dat er (zelfs midden op de snelweg) een portier open slingert zodat er even gekitst kan worden. Maargoed, terug naar de quest for diesel in Bukhara. Na een uur zoeken en zelfs op het grote industrieterrein met vele garages en trucks (die nog wel eens op diesel rijden) geen diesel gevonden te hebben, besloten we via een andere route terug te rijden naar het hotel en onderweg nog de laatste tankstations te proberen en anders het ‘mannetje’ maar in te schakelen. Op het industrieterrein zat nog één aftands tankstation wat we niet geprobeerd hadden. Ze hadden wel een pomp met DT erop, maar als alle grote moderne tankstations al geen diesel hebben, zullen ze dat hier toch zeker niet hebben? Toch maar even proberen; en warempel, succes! De pomp had nog een meter met een wijzer die voor elke liter een rondje draaide en het totale aantal liters werd bijgehouden met een soort van kilometerteller zoals je die in oude auto’s nog hebt. Kon ons het schelen, gooi vol die tank! We rekenden een kleine 200.000 Oezbeekse Som af en konden onze dieselzorgen achter ons laten.

Het financiële deel is ook hier weer een interessante happening. Buiten het feit dat er maar weinig pinautomaten zijn waar onze passen werken, zou je ook wel gek zijn om hier geld op te nemen. Waar je volgens de officiële wisselkoers 3800 Som voor een euro krijgt, ontvang je daar op de zwarte markt 7200 Som voor! Gelukkig waren we hier van tevoren van op de hoogte en hadden we ruim voldoende euro’s uit Nederland meegenomen en konden we dus maximaal profiteren van deze bijzondere gang van zaken. Wat we niet wisten, was dat het grootste briefje nog steeds maar 5000 Som waard was en dat je dus als ware bankovervallers met een zak geld vertrekt na het wisselen van je euro’s. Om buitenlanders hier niet té veel van te laten profiteren is er trouwens sinds 1 januari een wet aangenomen dat buitenlanders hun hotels verplicht in US dollars moeten betalen.

Inmiddels zijn we een kleine week in Almaty, Kazachstan geweest om ons voor te bereiden op het vertrek naar China en Mongolië, waar we de komende twee maanden (zonder auto) onze reis zullen vervolgen. De auto krijgt een grote beurt bij de Mitsubishi dealer alhier en die mogen we daar ook kosteloos stallen tijdens onze afwezigheid. Tussen het plannen van onze China trip en het boeken van treinreizen, vluchten en hotels door, hadden we ook nog tijd om wat van Almaty en omgeving te zien. Op 22 maart vieren ze in Centraal Azië het begin van de lente onder de noemer Navruz en worden er allerlei festiviteiten georganiseerd. Er waren veel gelijkenissen met onze Koningsdag met braderieën, traditionele spelletjes, fotomogelijkheden met traditionele Kazachse strijders (grote bazen!) en een groot podium met spetterende optredens van lokale artiesten. Alle omstandigheden waren aanwezig voor een groots feest, ware het niet dat de Kazachse bevolking zo ingetogen is dat er praktisch niet gedanst, gesprongen of meegezongen werd met de aanstekelijke liedjes waarop zelfs ik een klein beetje meehupsen niet kon onderdrukken. De tribunes zaten ramvol met families en vriendengroepen, maar ze zaten er bij alsof ze in Thialf op de start van een schaatswedstrijd zaten te wachten.

Wij maken ons op voor het backpackende leven in het oosten van Azië en laten de laptop in de auto achter, dus een volgende update kan even op zich laten wachten.